Het vertrouwen van Nederlanders in het nieuws is sinds een dieptepunt in het coronajaar 2020 toegenomen, lijkt stabiel en is internationaal gezien hoog. Dat is ogenschijnlijk goed nieuws, maar onder jongeren in ons land is het beeld toch iets minder rooskleurig. Het op 14 juni verschenen Digital News Report Nederland 2023 (DNR) meldt: “Aandachtspunt vormt de groep mensen die vooral sociale media gebruiken voor nieuws. Alleen onder deze groep is het aandeel dat het nieuws vertrouwt minder dan de helft. En alleen onder deze groep is het vertrouwen in het nieuws relatief sterk gedaald van 38 procent in 2021, naar 32 procent in 2022 tot 28 procent in 2023.”

Het rapport van het Commissariaat voor de Media wijst ook op een andere trend onder jongeren. Dat zij minder interesse hebben in nieuws dan ouderen is niet ongebruikelijk en interesse groeit doorgaans met de jaren. Maar, zo schrijven de onderzoekers, “in de afgelopen jaren is het verschil in interesse onder jongeren en de andere groepen verder toegenomen. De interesse in nieuws is ook lager onder degenen die sociale media als belangrijkste nieuwsbron gebruiken.” 

Er is inmiddels een groot verschil ontstaan tussen de 35-plussers en de jongere groepen in de manier waarop ze toegang hebben tot nieuws: 51 procent van de 35-plussers haalt het nieuws veelal rechtstreeks via websites en apps van bekende nieuwsmerken, terwijl maar liefst 71 procent van de 18-34-jarigen juist indirecte kanalen als voornaamste bron heeft voor nieuws, zoals sociale media of de nieuwsverzamelsites en apps. En bij indirecte toegang tot nieuws is de selectie van het aanbod voor een deel bepaald door algoritmes, stelt het rapport.

Het commissariaat onderstreept het belang dat alle nieuwsmedia in Nederland de trends onder jongeren heel serieus nemen want het voortbestaan op de lange termijn is in gevaar. De huidige generatie jongeren heeft als volledig digitale bevolkingsgroep een fundamenteel andere koers ingezet. “Als we de trends uit het DNR en de bereiksonderzoeken voor het nieuwsgebruik van de verschillende leeftijdsgroepen doortrekken, dan zal het gebruik van traditionele nieuwsmedia de komende jaren blijven dalen. Het is de vraag of alle nieuwsmerken, die nu zowel stabiel als betrouwbaar worden ingeschat, over 10 jaar nog bestaan.”

Het is dus zaak dat nieuwsmedia de interesse in nieuws onder jongeren extra stimuleren, bijvoorbeeld door andere vertelvormen, formats, platformen en vooral door relevant nieuws te leveren. Door jongeren meer in contact te brengen met bekende nieuwsmerken kan ook het vertrouwen toenemen of bestendigen. Ook het bevorderen van nieuwswijsheid onder jongeren is voorwaarde voor een toekomstgericht beleid, vinden de onderzoekers.

Het Commissariaat voor de Media noemt #UseTheNews in het rapport een ”belangrijk initiatief” om de aansluiting tussen  jongeren en nieuws  te bevorderen. We doen dat samen met jongeren en we verspreiden kennis over jongerenformats die (internationaal) werken. We steunen en initiëren ook meer onderzoek naar jongeren en nieuws en we steunen actief en praktisch hoe nieuwsmedia passende nieuwskeuzes kunnen maken. Na de zomer komen we met de agenda WhatZ Next die journalisten op constructieve wijze steunt bij keuzes voor jonge doelgroepen vanaf het begin van het journalistieke proces. Ook presenteren we onze eigen jongerengroep,  de NewsZees! Blijf ons volgen!

 Het rapport DNR Nederland 2023 is hier te vinden.