Engelse boeken blijken erg populair onder jongeren. Dit komt doordat zij boeken vaak het liefst in de oorspronkelijke taal lezen. Ook het verbeteren van taalvaardigheid, het grotere Engelse aanbod en de prijs zijn factoren in deze overweging. Boekenhandels wijden steeds vaker speciale tafels aan secties met alleen Engelse boeken.
Soms hangt er zelfs een bordje met ‘BookTok’ boven de tafel. BookTok, een onlinecommunity voor boekliefhebbers, is een goede manier om boeken onder de aandacht van jongeren te krijgen. Of deze boeken Engels of Nederlands zijn kan nog weleens verschillen.
Amber, @ambervgn op TikTok, plaatst al langere tijd filmpjes over boeken. “Ik ben begonnen met een BookTok-account nadat ik al jaren ik tiktoks op mijn ForYou-page kreeg over boeken. Het idee van het starten van een account zat al langer in mijn hoofd, maar ik durfde eigenlijk niet. Toen ben ik toch maar begonnen met een “what i read in a week”-video.”
“Ik raad voornamelijk Engelse boeken aan, omdat ik ook voornamelijk Engels lees. Omdat mijn Engels goed genoeg is om alles in het Engels te lezen, kies ik er dan voor om geen Nederlandse vertalingen te lezen, maar het Engelse origineel. Ook helpt het niet mee dat Nederlandse boeken vaak twee keer zo duur zijn als de Engelse.” Amber geeft aan dat het soms wel per genre verschilt in welke taal zij leest. “Als het een oorspronkelijk Nederlands boek is, maakt het voor mij niet uit. Het zit hem vooral in de vertaling die dan niet helemaal lekker loopt.”
Helen Johnson, woordvoerder van de Koninklijke Bibliotheek, verwijst naar het onderzoek In de leeswereld van jongeren door KVB-boekwerk: “Ongeveer een derde van de jongeren tussen de 16 en 25 jaar geeft aan het liefst in het Engels te lezen. De belangrijkste reden hiervoor is omdat ze boeken graag in de oorspronkelijke taal lezen (39%) en omdat ze hun taalvaardigheid willen oefenen (32%). Daarnaast geven ze aan dat ze de Nederlandse vertalingen niet lekker vinden lezen (32%) en dat het aanbod in een andere taal groter is (29%). Prijs speelt een kleine rol bij de keuze voor Engelstalig.”
Verengelsing
Ondanks dat de Engelse taal dus goed wordt opgepakt door Nederlandse jongeren, bestaat er ook een groepje mensen die niet blij is met het verengelsen. Lotte Jensen schreef samen met drie anderen het boek ‘Against English’, waaruit een duidelijke ergernis blijkt over de groeiende populariteit van Engelse taal in Nederland. “Het boek is in 2019 verschenen. Het is geboren uit ergernis over het feit dat het Engels het Nederlands verdrong aan de universiteiten en dat het Engels steeds dominanter werd in de samenleving.”
Daniël Rovers, die ook aan dit boek heeft meegewerkt, is het hiermee eens. “Het boek komt voort uit bezorgdheid over het onderhoud van de Nederlandse taal. Die wordt verwaarloosd, vooral door de overheid, door niet genoeg aandacht en geld beschikbaar te stellen voor goed onderwijs in het Nederlands. Nu lijkt het Engels steeds meer de taal van de elite te worden. Er dreigt onder meer een samenleving te ontstaan die letterlijk dezelfde taal niet meer spreekt.”
Volgens onderzoek uit 2023 van Nuffic, een organisatie die zich bezighoudt met internationalisering, is het zo dat 28% van alle bacheloropleidingen uitsluitend in het Engels gegeven wordt, 53% uitsluitend in het Nederlands en 19% in zowel Engels als Nederlands. 77% van alle masteropleidingen wordt uitsluitend in het Engels gegeven, 14% uitsluitend in het Engels en 9% in zowel Engels als Nederlands.
Lotte Jensen en Daniël Rovers zijn het er ook over eens dat Nederlandse jongeren zowel Nederlandstalige boeken moeten lezen als Engelstalige. “Als jongeren plezier beleven aan het lezen van Engelstalige boeken volgen de Nederlandstalige boeken later ook wel. Het is niet of Engels of Nederlands, het is én én!”, vertelt Jensen. “Ik ben de laatste om te zeggen: lees geen Engelse boeken meer! Lees ze vooral, en lees ook Nederlandse boeken, en probeer andere talen te leren dan alleen maar Engels, dat verbreedt je horizon”, voegt Rovers toe.
Oude witte mannen
Op BookTok zijn er ook zeker accounts die juist Nederlandse boeken aanraden. @Paulaleest is hier een voorbeeld van. “Veel mensen denken bij Nederlandse literatuur aan oude witte mannen, dat is allang niet meer zo. Er zijn zoveel jonge schrijvers die over actuele onderwerpen schrijven. Boeken die ik graag lees maar nooit op TikTok zie, daarom doe ik het zelf maar”, verklaart Paula.
Paula vindt het jammer dat TikTok jongeren aanspoort mee te gaan met de hype, in plaats van hun eigen interesses te volgen. Toch ziet ze de toekomst voor lezende jongeren wel goed in. Paula hoopt dat de groeiende populariteit voor lezen in het algemeen ook zal aansporen om Nederlandse boeken te gaan lezen. “De boeken zijn er wel en soms lukt het, kijk naar het succes van Francine Oomen. Jongeren willen echt wel Nederlands lezen, maar dan moeten we dat ook meer laten zien op TikTok en op BookTok-tafels in de boekhandel.”
Paula heeft ook een stuk voor Het Parool geschreven over waarom zij vindt dat jongeren juist Nederlands moeten lezen. “Het gevolg van veel Engelse boeken lezen is dat de taalvaardigheid en zelfredzaamheid van jongeren keldert. Een sollicitatiebrief kan een opgave worden. Ik denk dat Nederlands blijven lezen goed is voor je eigen ontwikkeling, voor je eigen taal. Maar ook omdat je meer leert over de Nederlandse cultuur”, betoogt zij.
Foto’s: ANP
