Nederlandse scholieren keren het nieuws maar beperkt echt de rug toe, maar ze zijn wel kritisch over de vorm en de toon. Dit beeld komt naar voren uit een indicatieve peiling onder circa 1000 jongeren op de website van Scholieren.com. De peiling is uitgevoerd in opdracht van #UseTheNews. 

Een op de drie scholieren in de peiling zegt elke dag met nieuws bezig te zijn. Een vrijwel gelijke groep consumeert een paar keer per week nieuws. Bijna de helft van de respondenten heeft er wel een duidelijke kanttekening bij: nieuws laat in hun ogen te weinig positieve of hoopvolle ontwikkelingen zien. Circa een derde vindt dat nieuws dat ze zien of lezen niet goed aansluit op hun dagelijkse leven. 

De peiling is vooral ingevuld door leerlingen van havo en vwo. Daarmee ontbreekt onder meer de grote groep vmbo’ers, die toch al geregeld onderbelicht lijkt in onderzoeken naar nieuws- en mediagebruik. #UseTheNews werkt samen met nationale partners aan voorstellen over op welke manier er meer zicht kan komen op juist deze groep scholieren.

Voor traditionele nieuwsmedia die jonge doelgroepen aan zich willen binden, biedt de peiling hoe dan ook stof tot nadenken. Sociale media zijn in deze enquête voor meer dan liefst 70 procent van de jongeren de belangrijkste bron van onlinenieuws. Ook zoekmachines als Google vormen met 40 procent een belangrijke manier om met algemene of specifieke zoektermen naar nieuws te zoeken. Daarna komen de nieuwsapps van de grote nieuwsmedia in beeld.

Nog altijd 35 procent van de scholieren in de peiling zegt dit soort nieuwsapps weliswaar te gebruiken, maar het staat in schril contrast met de sociale media als nieuwsbron. Andere onderzoeken geven al aan dat sociale media alleen maar verder aan belang groeien voor jongeren om met nieuws in aanraking te komen.

Instagram scoort in deze peiling als het belangrijkste sociale medium om nieuws te volgen met bijna liefst 90 procent. Daarna volgt de relatieve nieuwkomer uit China, TikTok, met bijna 50 procent. Ook YouTube is met bijna 40 procent een belangrijke leverancier van nieuws voor deze scholieren.

Hoewel een meerderheid van 56 procent zegt nooit nieuws te mijden, doen de overigen dat soms. De groep die vaak het nieuws aan zich voorbij laat gaan is met 6,6 procent toch relatief heel gering. Het lijkt ook af te rekenen met de veelvuldig gehoorde zorg dat jongeren massaal nieuws mijden. 

Ze zijn wel kritisch over wat ze voorgeschoteld krijgen. De meest gehoorde argumenten zijn vooral een overdaad aan nieuws (kwantitatief), de negatieve toon van het nieuws en het gebrek aan persoonlijke relevantie. Bijna 16 procent vindt nieuws onbetrouwbaar of bevooroordeeld. 

Bij de onderwerpen die Nederlandse nieuwsmedia beter zouden moeten coveren, staan positief nieuws, klimaatverandering en mentale gezondheid bovenaan. Er is ook opvallend veel interesse in wetenschap en technologie onder de voorwaarde dat het simpel wordt uitgelegd. Duidelijk is ook een oproep aan media om de aandacht voor de oorlog in Oekraïne niet ten koste te laten gaan van dreigende ‘vergeten’ oorlogen zoals die in het Midden-Oosten.

Dit zijn volgens #UseTheNews belangrijke signalen voor nieuwsbedrijven die jongeren aan zich willen (blijven) vinden. Jongeren zijn een belangrijke en welwillende groep (toekomstige) nieuwsconsumenten, maar ze vertegenwoordigen een volledige andere digitale generatie dan die ervoor. Niet alleen het platform is belangrijk voor nieuwsbinding, ook de kwantiteit, de (meer hoopvolle en perspectiefrijke) inhoud, de balans tussen de onderwerpen en de relevantie tot het dagelijkse leven van scholieren.

Aan al deze aspecten besteedt #UseTheNews de komende jaren aandacht in haar projecten. Wie de persoonlijke commentaren van scholieren uit deze peiling wil lezen, kan terecht op de pagina TalkZ. Daarop hebben we quotes van jongeren over het thema nieuws verzameld. We hebben op de nieuwspagina WhatZ Up onder meer een bericht over hoe Nederlandse nieuwsmedia scoren op de populaire app TikTok.