“Nieuwswijzer worden kost tijd en moeite, maar is zeker de moeite waard”

Onderwijs in nieuwswijsheid is op meerdere vlakken een uitdaging. Ten eerste is nieuwswijsheid geen discipline waar docenten in geschoold zijn, of een vak dat in de roosters terug te vinden is. In het voortgezet onderwijs en mbo is dus onduidelijk wie hiervoor verantwoordelijk is: de docent maatschappijleer/burgerschap of de docent Nederlands, of toch docenten van zaak- en beroepsvakken? 

Ten tweede zijn veel docenten onvoldoende bekend met wat het inhoudt. Er zijn geen eindtermen of kerndoelen voor beschreven, het is dus aan de docent zelf om er invulling aan te geven.

Averechts

Ten derde: alles wat je aandacht geeft, groeit. Momenteel is op het vlak van nieuwswijsheid en mediawijsheid veel aandacht voor het herkennen van desinformatie. Achterliggend idee is dat dit zou bijdragen aan het kritisch beoordelen van nieuwe informatie. 

Mijn zorg is dat dit juist averechts werkt: leerlingen leren dan hoe het niet moet, en niet wanneer journalistiek wel goed is, en waarom. Bovendien kan een focus op desinformatie herkennen ertoe leiden dat jongeren ook goede journalistiek gaan wantrouwen. 

Dat is niet verwonderlijk, als je bedenkt dat veel mensen juist in desinformatie tuinen omdat het zo lijkt op journalistieke content. dana boyd verwoordt deze zorgen goed in deze lezing.

Met overvolle lesprogramma’s en onvoldoende achtergrondkennis is voor docenten verleidelijk te kiezen voor een kant-en-klare workshop waarin leerlingen een nepnieuwsspel spelen. Het zou echter beter zijn als ze zich juist richten op hoe goede journalistiek werkt. Dat vraagt echter meer dan een eenmalige workshop: het kost veel tijd, moeite en achtergrondkennis. 

Zie ook Update 2022 – Nieuwswijsheid