Niet meer achterover leunen en maar aannemen wat er gezegd wordt in de media: jongeren hebben de behoefte om het nieuws actief van verschillende kanten te benaderen. Dat valt op in het Working Paper dat Costera Meijer, hoogleraar journalistiek aan de VU, schreef voor de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Ze beschrijft het media- en nieuwsgebruik van jongeren (18-34) en hoe de aansluiting op deze groep in stand kan worden gehouden.

De journalistieke kernwaarden worden door jongeren breder opgevat dan vroeger werd gedaan volgens Meijer. De groep heeft bijvoorbeeld een grote waardering voor pluriformiteit in berichtgeving. Jongeren waarderen als het nieuws vanuit verschillende invalshoeken wordt belicht. Hun voorkeur gaat daar niet alleen naar uit omdat ze dan beter een mening kunnen vormen, maar ook om andere meningen beter te kunnen volgen en begrijpen. Deze groep is dus op zoek naar verschillende soorten perspectieven. 

Verder vinden jongeren dat er ook meer positief nieuws gebracht kan worden. Dit zou te maken kunnen hebben met dat de groep soms bewust het nieuws mijdt, omdat het te negatief zou zijn. Tot nu toe is de groep 18-24-jarigen die het professionele nieuws actief mijdt in Nederland relatief klein, namelijk acht procent. Deze groep mag volgens Meijer echter niet groter worden, want dat zou een risico voor de samenleving kunnen betekenen. Ook de sociale en informerende functie van nieuws is een mogelijke reden voor het vaker mijden van het nieuws door jongeren. Jongeren hechten er waarde aan sociale momenten die voor verbinding zorgen en als het nieuws juist tot onenigheid leidt, zorgt dat ervoor dat jongeren het nieuws mijden. 

Een ander opvallend gegeven uit het rapport is dat jongeren de betrouwbaarheid van informatie minder hoog in het vaandel hebben staan. Jongeren leggen namelijk minder nadruk op waar het nieuws vandaan komt, maar juist op de indruk en de ervaring die de informatie ze geeft. Het nieuwsgebruik van jongeren lijkt daardoor eerder af te hangen van hoe belangrijk de informatie is ten opzichte van hoe betrouwbaar het is. Jongeren vinden het daarnaast prettiger om zelf op zoek te gaan naar nieuws via sociale en digitale platforms boven het krijgen van een abonnement op een medium. In hun ervaring beperkt zo’n abonnement hun vrijheid en autonomie en voelen ze juist de morele druk om het medium te gebruiken. 

Aanbevelingen voor de journalistiek

Aan de hand van deze verbrede kernwaarden heeft Meijer een aantal aanbevelingen voor de journalistiek gedaan om de aansluiting met jongeren in stand te houden. Zo vraagt de pluriformiteit die jongeren willen om journalistiek met perspectieven die jongeren aanspreken: minder meningen en meer ervaringen, afwisselende tone of voice en een diversiteit aan genres en formats.

Het onnodig afhaken zou volgens de hoogleraar voorkomen kunnen worden door als journalist beter te luisteren naar de doelgroep. Journalisten zouden hun eigen aannames ter discussie moeten stellen en ermee akkoord moeten gaan als het beeld van de werkelijkheid toch complexer blijkt dan gedacht

Ten slotte is een van de aanbevelingen als het gaat om de betrouwbaarheid volgens Meijer dat professionele nieuwsorganisaties zichtbaar, vindbaar en herkenbaar moeten zijn. Niet alleen in nieuws-apps en websites, maar ook en misschien wel juist op sociale media om daar nieuws te brengen dat (ook) voor jongeren relevant en bruikbaar is. 

Wil je meer weten over het Working Paper van Costera Meijer? Lees hier verder.